Günümüz, teknoloji çağı olarak adlandırılan bir dönemde yaşıyoruz ve bu durum, çocukların hayatında önemli bir yer kaplıyor. Küçük yaşlardan itibaren, çocuklar teknolojik aletlerle tanışıyor ve bu aletler onların günlük yaşamlarının vazgeçilmez bir parçası haline geliyor. Tablet, telefon, bilgisayar ve televizyon gibi cihazlar, çocukların uzun saatler geçirdiği ekranlar arasında yer alıyor. Ancak, ekran karşısında geçirilen bu süre, sadece eğlence ve bilgi edinme aracı değil aynı zamanda çocukların gelişimi üzerinde de önemli etkilere sahip. Ekran süresi yönetimi, çocukların sosyal becerilerini, yaratıcılıklarını ve fiziksel sağlığını doğrudan etkileyebilir. Çocuklar, ekranlar aracılığıyla başka dünyalara açılırken bu durumun olumlu ve olumsuz yanlarını göz önünde bulundurmak gerekiyor. Teknolojinin sunduğu imkanlar kadar, aşırı kullanımın getirebileceği riskler de dikkate alınmalı.
Ekran sürelerini yaş grubuna uygun bir şekilde ayarlamak, çocukların fiziksel ve zihinsel sağlıkları üzerinde faydalı etkiler oluşturabilir. Uzmanlar, Amerikan Pediatri Akademisi'nin önerilerini dikkate alarak bu süreleri düzenlemenin yararlı olacağını belirtmektedir. Özellikle, 2 yaş altındaki çocuklar için ekran süresini kısıtlamak önerilirken, daha büyük çocuklar için farklı kurallar uygulanmaktadır.
Akademi, 2-5 yaş arası çocukların günlük ekran süresinin 1 saatle sınırlandırılması gerektiğini belirtiyor. Bu yaş grubundaki çocukların, ekran başında geçirdikleri süreyi kısıtlamak, onların sosyal ve motor becerilerinin gelişimi için oldukça önemlidir. Ebeveynlerin, ekran sürelerini dengeli tutun ve bu süre içinde çocuklarına kaliteli içerikler sunmaları önerilmektedir. Ailelerin, çocuklar için telefon ve diğer elektronik cihazların kullanımını yönetmeleri, çocukların sağlıklı alışkanlıklar geliştirmelerine yardımcı olabilir.
Çocukların ekran sürelerini belirlerken, yaşa uygun tavsiyeleri dikkate almak ve bu süreleri sınırlamak önemlidir. Ebeveynlerin, çocuklarının gelişim aşamasına uygun ekran süreleri ayarlamaları onların sosyal, fiziksel ve zihinsel gelişimlerine katkıda bulunacaktır.
Yaşa göre ekrana bakma süresi, yaşlarına göre farklılık gösterir. Özellikle 2 yaş öncesi dönemde, çocukların görüntülü içeriklere maruz kalmamaları gerektiği uzmanlar tarafından vurgulanmaktadır. Bu dönemde, çocukların çevreyi tanıma, fiziksel becerileri geliştirme ve motor beceriler kazanma gibi faaliyetlere yönelmeleri önemlidir. Okul öncesi dönemde, çocuklar için ekrana bakma süresi mümkün olduğunca kullanılmama ilkesine dayanmalıdır. Çünkü çocuklar bu dönemde bilişsel yeterlilikler edinme için aktif döneminde olurlar.
2-12 yaş arası çocuklar için ise, günde sadece 1 saat ekran süresi önerilmektedir. Uzun süreli ekran başında geçirilen vakitler, çocukların vücutta birçok sistemi etkileyebilir. Ekran süresinin fazla olması, dikkat dağınıklığı, uyku sorunları ve fiziksel aktivite eksikliği gibi sorunlara yol açabilir.
Ergenler ve yetişkinler için ise, günde 2 saat ekran süre yeterli olacaktır. Bireylerin günlük hayatlarını sürdürebilmeleri ve sosyal etkileşimde bulunmaları için ideal bir denge sunar. Ancak, yine de ekran süresinin aşırı olmaması, bireylerin göz sağlığı ve genel yaşam kaliteleri açısından önemlidir.
Telefon ve tablet kullanımı konusunda en kritik nokta, çocuğun yaşına ve gelişim seviyesine uygun bir şekilde başlamasıdır. Uzmanlar, özellikle küçük yaşlarda ekranlı cihazlara maruziyetin sınırlı tutulması gerektiğini vurgular. 0–2 yaş aralığında, Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) ve Amerikan Pediatri Akademisi, bu yaş grubunda ekranlı cihaz kullanımının mümkünse tamamen önlenmesini önerir. Bu dönemde çocuklar, yüz yüze iletişim, dokunsal oyunlar ve çevre keşfi ile öğrenir. 2–5 yaş grubunda ise, kısa süreli ve ebeveyn eşliğinde kullanım uygundur. Günlük 1 saati geçmemelidir. Bu süre, mümkün olduğunca eğitici ve yaşına uygun içeriklerle değerlendirilmelidir. 6–12 yaş aralığındaki okul çağındaki çocuklar, ödev veya araştırma gibi eğitim amaçlı tablet/telefon kullanabilir. Eğlence amaçlı kullanımın ise günde 1–1,5 saat ile sınırlı olması önerilir. 13 yaş ve üzeri ergenler, sosyal medya ve iletişim araçlarını daha aktif kullanabilir. Ancak bu dönemde de ekran süresi günde 2 saati aşmamalı ve uyku düzenini olumsuz etkilememelidir. Bu kurallar, çocukların sağlıklı bir gelişim göstermeleri için büyük önem taşımaktadır.
